خلاقیت
خلاقیت در چاپ به تمامی فعالیت های نوآورانه و مبتکرانه که در زمینه چاپ و تکثیر انجام می گیرد، گفته می شود. واژه خلاقیت که ریشه آن لغت خلق می‌باشد به پدید آوردن هر چیز جدیدی اطلاق می شود. خلاقیت به طور کلی به مفهوم خلق ابزار و روش های جدید و تازه ای می باشد که در زمینه های گوناگون استفاده می شوند. خلاقیت در چاپ به مجموعه ای از فعالیت های نوظهوری گفته می شود که باعث به وجود آمدن شیوه های جدیدی در چاپ شده اند.
فکر و ذهن خلاق همواره باعث پیشرفت و حرکت در مسیر های تازه بوده است. اگرچه گاهی اوقات ایده های نوین راهی جزء شکست در پیش ندارند اما در مواردی این مسیر های تازه باعث به وجود آمدن شیوه هایی می گردند که از پیشینیان بهتر و کارآمد تر می باشند. اگر بخواهیم منصفانه به این مطلب بیاندیشیم متوجه تاثیر ایده های خلاقانه در پیشروی دانش و صنعت می شویم. در واقع همواره دانشمندان و مخترعان بزرگی بوده اند که فراتر از کارهای روزمره به ساخت ابزار و شیوه های جدیدی برای بهبود زندگی می اندیشیده اند. این افراد کسانی بودند که با ارائه و آزمایش ایده های خلاقانه چرخ های صنعت و تکنولوژی را به حرکت در آورده اند.
خلاقیت در چاپ و تبلیغات
هرچه این افکار خلاقانه جذاب تر و اصولی تر باشند می توانند بار بیشتری از دوش جامعه بردارند. در زمینه چاپ و تبلیغات نیز این افکار خلاقانه کمک نمودند تا راهکارهای تازه ای ارائه شوند که برخی از آن ها نه تنها بهتر از گذشته بوده اند بلکه بازده آن ها نیز به مراتب بیشتر نیز بوده است. خلاقیت در چاپ را نمی توان منصوب به زمان حال دانست. در واقع این پدیده سال ها قبل توسط انسان های اولیه و غارنشینان آغاز گردید و با گذر زمان سیر صعودی و تکامل را پیمود. در ادامه این مقاله به برخی از ابتکارات و خلاقیت های هنرمندان و مخترعانی که در زمینه چاپ فعالیت نموده اند می پردازیم و بیشتر با پیشینه این صنعت آشنا می شویم.
چاپ
لغت چاپ به طور کلی به تکثیر و انتشار یک اثر، طرح و یا نوشته به تعداد مختلف اطلاق می شود. تعداد تکثیر در چاپ می تواند از یک عدد به بالا باشد و برای آن محدودیتی وجود ندارد. امروزه روش های صنعتی زیادی برای چاپ به تعداد دلخواه وجود دارد. چاپ افست و چاپ دیجیتال دو تا از معروف ترین این چاپ ها می باشند و با آنکه خلاقیت در این چاپ ها نیز باعث ترقی آن ها خواهد شد اما منظور اصلی خلاقیت در چاپ های دستی می باشد. هدف این چاپ هنری تکثیر نمی باشد بلکه غالبا برای خلق آثار هنری به کار می رود. چاپ دستی در واقع زمینه ای مناسب جهت ارائه ایده های تازه می باشد و ارائه طرح های خلاقانه در آن بدون هیچ محدودیتی قابل اجرا می باشد. به طور کلی طرح های خلاقانه به پیروی از مراحل زیر انجام می گیرند:
- خلاقیت اغلب با آموزش آغاز می شود.
- قبل از داشتن اطلاعات کافی در هر زمینه ای نمی توان راهکار تازه ای ارائه نمود.
- لازم است قبل از هر چیز فن یا هنر مربوطه را به درستی و کامل آموخت.
- آموزش دیدن را اولین قدم در راه یادگیری و بیان ایده ها می دانند.
- پس از تسلط و کسب اطلاعات کافی از هنر مفروض زمان تجربه نمودن آغاز می گردد.
- تجربه با گذر زمان کمک می کند فکر خلاق به حرکت درآید و ایده ها بروز نمایند.
- خلاقیت در این مرحله نیاز به کمی تخیل گرایی دارد.
- لازم است هنرمند دیدی فرای سایر افراد داشته باشد.
- هنرمندان با کمک روش آزمون و خطا ایده های خلاقانه خود را می آزمایند.
خلاقیت و تلفیق مواد کاربردی
یکی از راه های خلاقانه که علاقه مندان زیادی را در زمینه خلاقیت در چاپ جذب نموده است. تلفیق مواد و روش های مختلف می باشد. امروزه هنرمندان مبتکر با تلفیق ابزار زیر به خلق آثار هنری جذابی می پردازند که صنعت چاپ را در زمینه چاپ دستی یا هنری متحول نموده است. این افراد اغلب از ترکیب ابزار زیر بهره می برند:
- آبرنگ
- پاستیل
- مداد شمعی
- رنگ روغن
- گواش
- اکرلیک
- و …
خلاقیت در چاپ دستی
یکی از چاپ هایی که بسیار به خلاقیت در چاپ وابسته بوده است چاپ دستی یا چاپ هنری می باشد. این چاپ انواع گوناگونی دارد و با توجه به ابتکارات صورت گرفته در آن بسیار متنوع و گسترده شده است. خلاقیت در چاپ دستی همواره مورد توجه هنرمندان بوده است. اغلب آن ها ترجیح می دادند به جای استفاده از روش های چاپی که به وسیله سایر مبتکرین ابداع شده بود خود شیوه ای جدید خلق نمایند تا بهتر بتوانند هنر منحصر به فرد خود را به مخاطبان عرضه نمایند. در ادامه ی این مطلب به برخی از فعالیت هایی که در این زمینه توسط این هنرمندان صورت گرفته می پردازیم:
- آلبرت دورر و هانس هولبین (کنده کاری روی چوب)
- رامبراند (ترکیب شیوه های منوتایپ و آچینگ)
- ادگارد دگا (استفاده از منوتایپ در ارتقای طرح های پاستیل خود)
- پل گوگن (منوتایپ)
- ادوارد مونش (خلق روش پازل چوبی)
- موریس کورنلیس اشر (کنده کاری روی چوب و لیتو گرافی)
- آنتونیو فراسکانی (چاپ سیاه و تک رنگ)
- و …
در زمینه خلاقیت در چاپ هنرمندان زیادی در گذشته و زمان معاصر فعالیت نموده اند و با ابداع روش های جدید و خلاقانه توانایی های خود را در این عرصه اثبات نموده اند. در بخش دوم این مقاله که در سایت صبح آگهی منتشر می شود به توانایی های این هنرمندان و تاثیراتی که در چاپ دستی داشته اند می پردازیم.
