چاپ دیجیتال به عنوان یکی از نوین‌ترین شیوه‌های صنعت چاپ شناخته می‌شود. این روش چاپی اگرچه گران ترین روش چاپ به حســاب می‌آید اما از آنجا که مزیت‌های زیادی دارد بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. چاپ دیجیتال به منظور چاپ در نسخه های محدود بسیار مناسب می باشد. این چاپ امکان تغییر در طرح چاپی را در میانه فرایند چاپ امکان پذیر نموده است و دست مخاطب را برای انجام این عمل باز گذاشته است.
چاپ دیجیتال در ایران
پس از ورود اولین کامپیوتر ها به صورت عمده و به منظور استفاده عموم در اوایل دهه 70 شمسی به ایران نسلی از پرینتر ها نیز وارد کشور شدند. این پرینتر ها اولین چاپگر های دیجیتالی در ایران بودند و پس از آن با ورورد انواع چاپگرهای دیجیتالی صنعت چاپ روز به روز پیشرفت نمود. امروزه این صنعت بسیار گسترده و فراگیر شده است و زندگی اغلب مردم کشور با آن گره خورده است.
همچنین در سال 1380 شمسی با ورود ماشین های چاپ لارج فرمت به ایران تحولی در چاپ دیجیتال ایجاد گردید. این ماشین ها چاپ تبلیغات محیطی در ابعاد بزرگ را آسان نمودند و جهت چاپ انواع بنر و سایر ابزار تبلیغاتی در ابعادی بزرگ در کوتاه ترین زمان ممکن بهترین عملکرد را ارائه نمودند. این دستگاه با حذف پلیت و زینک فرایند چاپ را به سمت شخصی شدن رهنمون نمود و امکان چاپ انواع سفارشات چاپی بنابر خواسته مشتری در کوتاه ترین زمان را مهیا نمود.
تنوع در چاپ دیجیتال
تنوع و گستردگی ابعاد چاپی در چاپ دیجیتال از قابليت چاپ ليبل های كوچك در صنعت بسته بندی شروع می شود و انواع متنوع كتاب و بروشور در اندازه های مختلف و همچنين اعلان های عريض تبليغاتی فضاي باز را شامل می شود. جنس سطح چاپی نیز در این چاپ مجموعه وسيعی را شامل می شود که مهمترین و کاربردی ترین آن ها عبارتند از:
- انواع کاغذ به صورت رول و ورق
- انواع فلكسی
- بنر
- پارچه
- و …
اگر منصفانه به این شیوه چاپی بیاندیشیم در می یابیم که هيچ شكل ديگری از چاپ تا اين حد انعطاف‌پذير و قابل تغيير نمی باشد. این چاپ می تواند با اکثر دستگاه های موجود در بازار خروجی داشته باشد و همچنین سفارش دهندگان می توانند از شيوه چاپ ليزری برای شخصی سازی سفارشاتشان استفاده نمایند. تنوع و گستردگی شیوه و روش های چاپی ایجاب می نماید آن ها را به درستی بشناسیم و از نقاط قوت و ضعف هر یک به درستی آگاه شویم تا در صورت نیاز بدانیم استفاده از کدامیک بهتر و بهینه تر می باشد.
شیوه‌های چاپ دیجیتال
چاپ دیجیتال به نسبت روزهای اول آغاز کار خود بسیار پیشرفت نموده است و امروزه یکی از مهمترین و کاربردی ترین روش های چاپی بعد از چاپ افست در صنعت چاپ می باشد. کانون آگهی و تبلیغات صبح آگهی نیز از این ابزار صنعت چاپ نهایت استفاده را برده و انواع سفارشات چاپی را برای مخاطبان خود از این طریق به انجام می رساند. امروزه ماشین آلات زیادی به منظور چاپ دیجیتال تولید شده اند که از لحاظ ابعاد و نوع عملکرد آن ها دسته بندی می شوند.
عملکرد چاپ
چاپ دیجیتال یکی از معدود روش های چاپی می باشد که به چند روش مختلف انجام می گیرد. در حقیقت ماشین های ساخته شده در این روش چاپی هر یک دارای تکنولوژی متفاوتی می باشند و فرایند چاپ در آن ها با یکدیگر متفاوت می باشد. این روش ها عبارتند از:
- روش دیجیتال نوری
- روش الکتروفتوگرافی
- روش چاپ مارکرهای لیزری
- روش چاپ تصعید رنگ
دیجیتال نوری
چاپ نوری یا پرتویی یکی از روش های رایج چاپ دیجیتال می باشد که در اکثر چاپگر ها و پرینتر های خانگی مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش شعاع های نور روی کاغذ چاپ می شوند و پس از آن تصویر روی کاغذ ظاهر می گردد. این شیوه چاپی به طور کلی در دو مرحله چاپ و ظهور انجام می گیرد.
الکتروفتوگرافی
این روش چاپی با کمک جوهر های مایع یا مرکب جامد پودری که همان تونر می باشد انجام می گیرد. ماشین آلاتی که از این شیوه چاپی بهره می برند با چاپ جوهر روی کاغذ فرایند چاپ دیجیتال را تکمیل می نمایند.
چاپ لیزری
چاپ لیزری با تابش لیزر یا سایر ماتریس های حرارتی بر روی سطوح مربوطه انجام می گیرد. در این شیوه چاپی لازم است سطوح مورد نظر به حرارت حساس باشند تا با کمک حرارت ناشی از لیزر انفعالات شیمیایی ایجاد نمایند تا فرایند چاپ تکمیل گردد. این شیوه نیز مانند چاپگر های نوری در پرینتر های خانگی بسیار پرکاربرد می باشد.
تصعید رنگ
این روش یکی از سریعترین و با کیفیت ترین روش های چاپ دیجیتال می باشد. در این شیوه با کمک لیزر مواد رنگی روی سلفون ها را بخار می نمایند و پس از آن بر روی سطوح مفروض چاپ می نمایند.
ابعاد
همانطور که در ابتدای این مطلب اشاره نمودیم چاپ دیجیتال علاوه بر نوع عملکرد آن دسته بندی دیگری هم دارد که بر اساس ابعاد کاغذ های چاپی می باشد. این چاپ از نقطه نظر ابعاد سطح چاپ شونده به سه دسته کلی زیر تقسیم می شود:
- اندازه متوسط (Medium format)
- اندازه بزرگ (Large Format)
- اندازه عریض (Wide format)
فرمت متوسط
این فرمت حداكثر تا ابعاد 33×48 سانتی متر قادر به چاپ می باشد و بزرگترین کاغذی که در آن استفاده می گردد کاغذ B3 می باشد. چاپ ديجيتال در ابعاد متوسط به هر سه شیوه ليزری، جوهرافشان و نوری انجام می گیرد. ماشین آلات فرمت متوسط بسیار کاربردی می باشند و عموم محصولات زیر به وسیله این ماشین ها به چاپ می رسند:
- کارت ویزیت
- بروشور
- کاتالوگ
- لیبل
- عکس
- چاپ روی سطوح مختلف
- و …
فرمت بزرگ
این فرمت جهت چاپ فایل هایی با عرض حداکثر 150 سانتی متر قابل استفاده می باشد. چاپ دیجیتال در ماشین های فرمت بزرگ نیز مانند ماشین های فرمت متوسط به هر سه شیوه فوق الذکر انجام می گیرد. این ماشین آلات اغلب جهت چاپ انواع پوستر هایی مورد استفاده قرار می گیرد که عرض آن ها از 150 سانتی متر تجاوز نمی نماید. از این پوستر ها غالبا جهت نمایش در فضای داخلی استفاده می شود.
فرمت عريض
این فرمت جهت چاپ کارهای طویل مورد استفاده قرار می گیرد زیرا ابعاد آن از عرض 150 سانتی متر آغاز می شود و طول کار چاپی در آن ها حتی تا 500 سانتی متر نیز قابل چاپ می باشد. سفارشات چاپ شده توسط این ماشین ها عموما جهت مصارف فضای باز مورد استفاده قرار می گيرند. از آنجا که این محصولات در فضای باز استفاده می گردند لذا لازم است در برابر آسیب های محیطی مانند نور خورشید و باد و باران مقاوم باشند. لذا در فرایند چاپ این محصولات لازم است به این نکات توجه شود.
خدمات چاپ
چاپ دیجیتـــال امروزه بسیـــار پر کاربرد می باشـــد و شاید بررســـی خدمات آن کار چندان عاقـــلانه ای نباشد چرا که این چاپ تقریبـــا در تمام زمینه های چاپی و صنعت چاپ کاربرد دارد و می توان از آن استفاده نمود. با این حال در برخی موارد ترجیح به استفاده از این ابزار صنعت چاپ می باشد. در این مطلب اشاره ای مختصر به برخی از کاربرد ها و خدمات چاپ دیجیتال می نماییم:
- بالا رفتن سرعت و کیفیت یکی از خدمات عمومی چاپ دیجیتال می باشد.
- چاپ بروشور
- چاپ پوستر فوری
- چاپ کارت ویزیت های فوری
- کاتالوگ و کارت دعوت
- چاپ بنر های تسلیت و مناسبتی در زمان کوتاه
- نمونه گیری برای کتاب و چاپ های با تیراژ بالا
- چاپ کارهای نمایشگاهی مانند رول آپ، استند و …
- و …
تعرفه
تعرفه چاپ دیجیتال به عوامل زیادی وابسته می باشد که مهمترین آن ها قیمت روز کاغذ و هزینه های دستگاه چاپ می باشد. عوامل دیگری که در تعیین نرخ چاپ دیجیتال نقش دارند عبارتند از:
- جنس کاغذ
- تیراژ چاپ
- رنگی یا سیاه و سفید بودن چاپ
- تغییر مطالب در فرایند چاپ
- دو رو یا یک رو بودن کار چاپی
- ابعاد کاغذ چاپ
- طراحی و عکاسی
- و …
ماشین چاپ
ماشین آلات چاپ دیجیتال به طور کلی در دسته های زیر تقسیم می شوند:
- دستگاه چاپ فلکسی و بنر
- دستگاه چاپ فلت بد
- دستگاه چاپ یووی
- دستگاه چاپ پارچه چهار رنگ
- دستگاه لیزر
- دستگاه حکاکی
- و …
اگر چه ماشین آلات فوق با یکدیگر متفاوت می باشند و هر یک عملکرد و کارایی خاصی دارند اما اغلب ماشین های چاپ دیجیتال لازم است ویژگی های زیر را دارا باشند:
- امکان تنظیم دما
- امکان بررسی دستگاه جهت حذف مشکلات
- امکان چاپی دقیق و ظریف خصوصا در لبه ها و خطوط
- امکان چاپ در زمان کوتاه
- مقرون به صرفه بودن
- وجود رنگ های گوناگون و متنوع
- گیره مخصوص جلوگیری از برخورد لبه های سطح چاپ با هد
- مجهز بودن به سیستم مکش مناسب جهت جلوگیری از چروک خوردن کار چاپی
- و …
