رنگ چاپ افست (CMYK)

دستگاه چاپ افست

ماشین چاپ افست را می توان دقیقترین ابزار صنعتی ساخته شده به دست بشر دانست. چرا که در این چاپ جابجایی های میلی متری کاملا مشهود می باشد. از این رو یکی از مهمترین ویژگی های یک ماشین چاپ دقت بالای آن می باشد. با این حال تنها دقت بالای یک دستگاه تضمـــین کننده کیفـــــیت کار چاپ شده با ماشــــین چاپ افست نمـــی باشد. در واقـــع جهت کار کردن با این ماشـــین نیاز به تخصص و مهارت کافـــی می باشد و افـــــرادی که این تخصــــص را کسب نکرده اند نمـــــی توانند محصـــــولی با کیفیت و بی نقص ارائه دهند. لذا شناخت و تسلط بر تکنیک های چاپ افست یاری رس اپراتور این دستگاه در انجام کار با کیفیت بهتر و دقیق تر می باشد.

دستگاه چاپ افست در انواع گوناگونی تولید می شود. از ماشین چاپ تک رنگ گرفته تا دستگاه چاپ نه رنگ همگی از فرایند یکسانی استفاده می کنند که همان چاپ و پخش نمودن رنگ روی زینک می باشد. با این تفاوت که هرچه تعداد رنگ ها بیشتر باشد از زینک های بیشتری باید استفاده نمود. از آنجا که عمــــوم رنگ های طبیــــعی از ترکـــیب چــــهار رنگ قـــرمز، آبی، زرد و مشــــکی به دست می آیند، یکی از کاربــــردی ترین ماشین های چاپ افست، ماشین چاپ چهار رنگ افست می باشد. این ماشین با ترکیب نمودن رنگ های فوق قادر است غالب رنگ های موجود در طرح های گرافیکی را روی کاغذ به چاپ برساند. یکی از محصولاتی که به وسیله این چاپ انجام می گیرد سررسید می باشد که در فصل زمستان و پیش از آغاز سال جدید رونق می گیرد.

چهار رنگ اصلی چاپ

رنگ های قرمز، آبی، زرد و مشکی که به رنگ های اصلی چاپ افست نیز معروف می باشند چهار رنگی هستند که در ماشین چاپ افست مورد استفاده قرار می گیرند. لازم به ذکر است هر یک از این رنگ ها با یک حرف لاتین مشخص می شوند تا در مختصر نویسی کدهای رنگی کمک کننده باشند. در ادامه به بررسی هر یک از این رنگ ها می پردازیم:

1. قرمز : M مخفف لغت Magenta به معنی ارغوانی یا قرمز می باشد.
2. آبی: C مخفف لغت Cyan به معنی فیروزه ای یا آبی می باشد.
3. زرد: Y مخفف لغت Yellow به معنی زرد می باشد.
4. سیاه: K مخفف لغت Key به معنی مشکی یا سیاه می باشد.

هر یک از این رنگ ها به میزان غلظت مورد استفاده از ۰ تا ۱۰۰ درصد قابل تنظیم می باشند. در واقع تغییر این کدها و ترکیب آن ها با یکدیگر رنگ دیگری را به وجود می آورد. از آنجا که با ترکیب این کدهای رنگی می توان میلیون ها رنگ متفاوت به وجود آورد. لذا تنوع رنگی در این دستگاه چاپی بسیار گسترده می باشد.

رنگ پنجم

رنگ هایی نیز وجود دارند که با ترکیب این چهار رنگ به دست نمی آیند. این رنگ ها به رنگ های خاص یا رنگ پنجم در صنعت چاپ معروف می باشند. مانند:

1. رنگ طلایی
2. .رنگ نقره ای
3. نارنجی خاص
4. فسفری
5. و … .

با این همه دستگاه چاپ افست یکی از با کیفیت ترین و به صرفه ترین روش های چاپی در تیراژ بالا می باشد. این ماشین چاپ حتی قادر است رنگ های خاص را در مرحله ی دیگری که به فرایند چاپ افزوده می گردد چاپ نماید.

تفاوت CMYK و RGB

شاید برای شما سوال شده باشد که چرا همواره تاکید به استفاده از سیستم رنگی CMYK می شود و اگر از این سیستم استفاده نشود چه اتفاقی خواهد افتاد. در این قسمت قصد داریم با بیان تفاوت سیستم های رنگی به این سوال پاسخ دهیم.

اگر شما در زمینه چاپ فعالیتی داشته باشید ممکن است با این مشکل روبرو شده باشید که طرح چاپی شما از نظر رنگ با آنچه در سیستم رایانه خود دیده اید متفاوت بوده و دچار اختلاف رنگ شده است. احتمالا در وهله اول چاپخانه را مقصر دانسته اید. یا تقصیر را گردن کیفیت دستگاه های چاپی انداخته اید. اما اگر به طور تخصصی به این مشکل بپردازید متوجه خواهید شد علت این اختلاف رنگ نه اشتباه چاپخانه بوده است و نه چاپ شما بی کیفیت بوده است.

در واقع دلیل اصلی این مشکل و اختلاف رنگ پیش آمده تفاوت سیستم های رنگی استفاده شده در مانیتور شما و چاپخانه بوده است. سیستم شما از یک مود رنگی برای نمایش رنگ ها روی صفحه مانیتور شما استفاده می کند و چاپخانه از سیستم رنگی دیگری برای ساخت رنگ ها جهت چاپ روی کاغذ بهره می برد. سیستم رنگی رایانه شما سیستم سه رنگ RGB بوده که ازترکیب سه رنگ قرمز (Red)، سبز (Green) و آبی (Blue) استفاده می کند. اما سیستم رنگی چاپخانه ها و چاپگرها عموما سیستم چهار رنگ CMYK می باشد که از چهار رنگی که در ابتدای مقاله اشاره شد استفاده می نماید.

رنگ در مانیتور

مانتـــــیورهای LCD و LED از وضـــــوح تصــــویر بالایی برخـــــوردارند و دارای نور شـــــفاف می باشــــند. این وضـــــوح و نور موجــــب می شـــــود تصــــــاویر در آن ها رنگ هـای به مراتب متفاوتی از تصاویر چاپی داشته باشند. در همین راستا قبل از هر چیز لازم است مانیتور خود را کالیبره نمایید و یا در صورت امکان از مانیتورهای کالیبره شده استفاده نمایید.

محدودیت سیستم CMYK

در حقیقت محدودیت‌های فیزیکی زیادی در نسبت ترکیب رنگ‌ها در سیستم  CMYK وجود دارد و این سیستم قادر به تولید همه رنگ های مود RGB نمی باشد. این محدودیت دلیل اصلی اختلاف رنگ پیش آمده در کار شما می باشد و دقیقا به همین خاطر آنچه در مانیتور رایانه می بینید متفاوت از رنگ فایل چاپ شده بر روی کاغذ می باشد.

کانون چاپ و تبلیغات صبح آگهی در همین راستا به مخاطبان و مشتریان خود همواره تاکید کرده است در صورت ارسال فایل جهت چاپ حتما آن را بر اساس سیســــتم CMYK که منطـــبق با سیستم چاپگرها می باشد طراحی نمایند. در غیر اینـــــصورت مسئولیت اختلاف رنگ پیــــش آمده بر عهده مخاطب می باشد. در ادامه این مطــــلب به بررسی چند رنگ رایج می پردازیم تا شما را در انتخاب رنگ اصلح یاری نماییم.

کدهای رنگی

هر رنگ در این ماشین با یک کد چهار رنگی تعریف می شود. به این ترتیب می توان با یادداشت نمودن کد رنگی مورد نظر خود همواره از رنگ مشخصی در محصولات چاپی استفاده نمود بدون آنکه خطایی در تشخیص و انتخاب رنگ مورد نظر رخ دهد.

به طور نمونه رنگ قرمزی که مشاهده می نمایید دارای کد رنگی زیر می باشد:

C=0    ,     M=100    ,    Y=100     ,      K=0

کد رنگی فوق بدین معناست که در ترکیب رنگ فوق از رنگ های مشکی و آبی استفاده نشده است و از رنگ های قرمز و زرد ۱۰۰ درصد استفاده شده است. کد های رنگی به مراتب در چاپ افست مورد استفاده قرار گرفته اند و از هر لحاظ قابل اعتماد و مورد تایید می باشند.

نکات اساسی در انتخاب رنگ

مهمترین نکاتی که در انتخاب رنگ باید در نظر داشته باشید به طور مختصر عبارتند از:

1. کد های رنگی خود را مضربی از ۵ انتخاب نمایید تا دستگاه چاپ رنگ دقیق تری برای شما چاپ نماید.
2. برای متن ها و نوشته های عمومی مانند متون حتما از کد رنگی ۱۰۰=K استفاده نمایید.
3. به هیچ وجه از رنگ ترکیبی مشکی (رنگ پر) استفاده ننمایید.
4. کد رنگ های چاپ افست تنها مخصوص ماشین چاپ افست می باشد.
5. و …

در حال حاضر با توجه به صنعتی شدن عموم صنایع مخصوصا صنعت چاپ، غالب طراحان موجود و گرافیست ها از علم رنگ شناسی و ترکیب رنگ های چاپ افست اطلاعات کافی ندارند. در نتیجه در طراحی خود عموما خروجی رنگ را در نظر نمی گیرند و این امر موجب نارضایتی مشتریان و مخاطبان آن ها می شود. کانون آگهی و تبلیغات صبح آگهی با بیش از دو دهه تجربه در زمینه چاپ و تبلیغات با به کارگیری تیم طراحان حرفه ای که به این امر واقف می باشند. به مشتریان و مخاطبان خود اطمینان خاطر می دهد، که سفارشات چاپی آن ها طبق قرارداد به دست آن ها برسد و در زمینه اختلاف رنگ و اشتباهات رایج طراحی مشکلی برای سفارش آن ها پیش نیاید.

با این حال مشکلاتی در چاپ وجود دارد که انکار ناپذیر می باشد و لازم است مشتریان این کانون از آن ها آگاه باشند. این مشکلات عموما برای سفارشات در فرم عمومی بروز می نماید و کنترل و رفع آن خارج از حوزه فعالیتی این کانون می باشد. عمده ترین این مشکلات عبارتند از:

1. اختلاف رنگ حداقل ۱۵ درصدی در فرم های عمومی
2. تاثیر رنگ غالب بر سایر رنگ ها در فرم عمومی
3. از بین رفتن حدود ۱۰ درصد از کل سفارش به دلیل پرت کار در فرم عمومی
4. و …

انتخاب و ترکیب رنگ

طراحان حرفه ای با کمی دقت و رعایت نکات فنی چاپ که کمتر طراحی از آن مطلع می باشد عموم ایرادات چاپی و تغییرات رنگی را برطرف نموده اند. آن ها عمـــوم ترکیـــبات رنگــی را با کمــــال دقت در سیســـــــتم  CMYK به کار مـــــی برند تا از بروز مشکــــــلات چاپ جلوگـــــیری نمایند. اغلب رنگ های به کار رفته در کارهای چاپی از ترکیب دو یا سه رنگ از چهار رنگ CMYK به دست می آیند. با این حال استفاده از سیستم سه رنگ RGB باعث عدم تطابق رنگ در مانیتور و چاپ خواهد شد. لذا به هیچ عنوان در طراحی فایل های چاپی از سیستم RGB استفاده ننمایید.

طراحی

طراحـــی فایل هــــای چاپی به وسیـــــله نرم افزارهایی انجـــــام می گیرد که مهمــــترین و پرکاربـــــردترین آن ها عبارتند از:

1. فتوشاپ
2. کورل
3. ایندیزاین
4. ایلستریتور
5. و….

در واقع چندان تفاوتی ندارد که شما برای طراحی از چه نرم افزاری استفاده می نمایید. این نرم افزارها هر یک قابلیت هایی دارند که برای طراحی های گوناگون مناسب می باشند. آنچه که اهمیت دارد و بسیار قابل توجه می باشد این است که هنگام استفاده از آن ها حتما به نکات زیر توجه نمایید:

1. در درجه اول حتما حالت و مود رنگ را روی CMYK تنظیم نمایید.
2. حالت CMYK مناسب برای دستگاه های چاپ لیتوگرافی، افست و دیجیتال می باشد.
3. انتخاب رنگ‌ها و کد مربوط به آن ها باید درست و دقیق صورت گیرد.

رنگ سرمه‌ای و طیف‌های آبی آن

جهت تولید رنگ سرمه ای نکات زیر را در نظر بگیرید تا رنگ مناسب خود را تهیه نمایید:

1. رنگ آبی (Cyan) را همان ۱۰۰ درصد قرار دهید.
2. به هیچ عنوان از رنگ زرد (Yellow) استفاده ننمایید.
3. استفاده از رنگ زرد سبب کدر شدن سورمه‌ای می گردد.
4. رنگ قرمز (Magenta) حتما زیر ۷۵ انتخاب شود.
5. رنگ قرمز اگر بیش از ۷۵ درصد باشد باعث نوسان رنگ در کل کار می‌شود.
6. با کم و زیاد نمودن رنگ مشکی تیرگی و روشنی طرح را تنظیم نمایید.

رنگ زرشکی و طیف‌های قرمز آن

زرشکی یکی از رنگ‌های بسیار حساس در چاپ می باشد. رنگ زرشکی و آلبالویی در واقع از ترکیب رنگ خاصی برخوردارند و در صورت توجه نداشتن به اصول ترکیب آن ها رنگ به دست آمده کدر و یا روشن می شود و ممکن است به قهوه ای تمایل پیدا نماید. در این راستا اصول زیر را به عنوان راهنما در تهیه این رنگ در نظر بگیرید:

1. اصلا از رنگ آبی استفاده ننمایید.
2. استفاده از رنگ آبی موجب کدر شدن زرشکی می‌شود.
3. رنگ قرمز را روی ۱۰۰ درصد تنظیم نمایید.
4. رنگ زرد بیشتر از۷۰ درصد نباشد.
5. استفاده زیاد از رنگ زرد موجب تمایل زرشکی به سمت قهوه‌ای می شود.
6. با کم و زیاد نمودن رنگ مشکی تیرگی و روشنی رنگ دلخواه خود را تنظیم نمایید.

رنگ مشکی

چاپ رنگ مشکی اگرچه ساده به نظر می آید اما همواره با مشکلاتی مانند پر نبودن رنگ و یا مایل بودن آن به سمت رنگ دیگری مواجه است. در انتخاب رنگ مشکی طرح خود نیز به این نکات توجه نمایید:

1. رنگ مشکی بهتر است روی ۱۰۰ درصد تنظیم گردد.
2. از رنگ مشکی به صورت تکی استفاده نمایید.

رنگ مشکی مناسب جهت چاپ کاتالوگ، بروشور و کارت ویزیت و … از ترکیب زیر به دست می آید:

• مشکی ۱۰۰ درصد
• آبی ۸۰ درصد
• قرمز ۷۰ درصد
• زرد ۷۰ درصد

توجه کنید در صورت استفاده از رنگ سفید روی رنگ مشکی حتما از خط دور با ضخامت ۰٫۵ پوینت مشکی تک رنگ استفاده نمایید. دقت نمایید که رنگ سفید یک رنگ چاپی نمی باشد و قسمت هایی از طرح که هیچ رنگی ندارند سفید می باشند لذا از خط دور استفاده می نماییم تا از نفوذ سایر رنگ ها به این قسمت ها جلوگیری نماییم.